مناسبات مذهبی ـ سیاسی خاندان صفوی با حکمرانان ایران و آسیای صغیر (از شیخ صفی الدین تا شاه اسماعیل اول)

رساله حاضر به بررسی روابط مذهبی-سیاسی خاندان صفوی با حاکمان وقت ایران و آناطولی می پردازد. در این رساله سعی شده است با شرح وقایع زندگانی هر یک از مرشدان هشت گانه صفوی قبل از تشکیل حکومت، چگونگی ارتباط شان با امرا و سلاطین ایران و آسیای صغیر مشخص گردد. در این بررسی دو بعد مذهبی و سیاسی مناسبات شیوخ صفوی با صاحبان قدرت و بالعکس به تصویر کشیده شده است. خاندان صفوی با دارا بودن دو امتیاز برجسته، یعنی قدرت معنوی و مادی خود که از زمان جد بزرگوارشان شیخ صفی الدین اردبیلی بدست آمده بود، توانستند در روابط دویست ساله خود با حاکمان وقت از آن سود جویند. چهار مرشد نخستین صفوی یعنی شیخ صفی الدین، شیخ صدرالدین، خواجه علی و شیخ ابراهیم در ارتباط خود با حاکمان ایران و آناطولی روابط دوستانه ای داشتند اما از زمان مرشدی جنید روابط خصمانه ای میان شیوخ صفوی با صاحبان قدرت بوجود آمد. برای روشن سازی مناسبات شیوخ صفوی با قدرت مندان به مسائل مختلفی هم چون ترسیم اوضاع سیاسی ـ مذهبی ایران و آناطولی، جنبش های صوفیانه و ایلات و عشایر مورد بررسی قرار گرفته است، تا از این طریق بتوان علل و چگونگی روابط را مشخص نمود. به طور کلی رساله حاضر ترسیم روابط مرشدان صفوی با حکومت های کوچک و بزرگ دو سرزمین ایران و آسیای صغیر بر پایه ی منابع موجود آن دوره است که نویسنده نهایت تلاش خود را برای ارائه ی تصویری مطلوب از این موضوع کرده است. کلید واژه ها: ایران، آناطولی، تصوف، مرشدان صفوی.